In De Standaard verscheen nog op zaterdag 11 maart 2017Jan Callewaert, nog tijdelijk ceo bij Option‘Ik had nooit verwacht dat de transformatie van Option zo lang zou duren. D
at vreet aan een mens. De zoektocht naar geld vorig jaar voelde als een bedeltocht.’‘Ik heb mijn fierheid moeten opzijzetten’VOORAF
Het Leuvense technologiebedrijf Option maakte deze week een ingrijpend reddingsplan bekend. Eric Van Zele, de ex-topman van Barco, wordt voorzitter van de raad van bestuur van Option. Hij is ook in het kapitaal gestapt door de bouwgroep Matexi uit te kopen. Het bedrijf zoekt een nieuwe ceo in de plaats van stichter Jan Callewaert, die bestuurder blijft. In twee stappen wordt 17 miljoen euro aan obligatieschulden omgezet in aandelen. Er komt ook een nieuw overbruggingskrediet van 2,6 miljoen.
Jan Callewaert tast daarbij nogmaals in de portemonnee. Option hoopt nu meer contracten te kunnen binnenhalen met zijn draadloze communicatie-oplossing CloudGate, bedoeld om apparaten, machines, pijpleidingen en andere objecten te koppelen aan het internet. (pdd)
Pascal Dendooven
BrusselIn 2006 publiceerde Jan Callewaert het boek ‘Van de hemel naar de hel en weer terug’. Zijn technologiebedrijf Option stond toen op het hoogtepunt van zijn succes. De zwarte sneeuw uit de jaren voordien bleek een nare herinnering. Wat de Wielsbekenaar toen niet kon bevroeden, was dat zijn grootste en langste crisis nog moest beginnen. Het werd een calvarietocht die een decennium zou duren. Option was een nagenoeg failliet bedrijf, tot het eerder deze week een akkoord met de schuldeisers sloot.
De laatste maanden hebben zichtbaar aan Callewaert gevreten. Tegen heug en meug werd hij opnieuw tijdelijk ceo van Option. Francis Vanderhoydonck, voorzitter ad interim, werkte een reddingsplan uit waar Barco-topman Eric Van Zele zich achter schaarde.
Genadeloos spel
Maar de harde opstelling van de drie grote obligatiehouders, die in 2014 nog als helden waren binnengehaald, heeft Callewaert iets gedaan. Gaetan Hannecart (Matexi) was naar verluidt de hardste van de drie, maar ook Marc Coucke (ex-Omega Pharma) en Michel Verhaeren (Vermec) speelden het spel genadeloos. ‘De eisen die op tafel lagen waren ongehoord, stof voor een hoofdstuk in een nieuw boekje’, zegt Callewaert.
Hoe ziet u uw toekomstige rol eruit bij Option? Callewaert gewoon als bestuurder?
‘De perceptie bestaat dat mij opgedrongen is om plaats te maken, maar dat is niet zo. Ik zit wel met een dilemma. De mensen hier willen dat ik blijf. Ze zijn bang dat er opnieuw iemand aan het hoofd komt met wie het niet klikt. Je riskeert dat ze dan gaan vertrekken. En het team dat we hier nog hebben, is onze engineering-kern. Daar zit de waarde van Option. Ik voel me zelf wat gevangen. Zolang ik hier ben, zijn ze hier ook nog, maar het mag geen gesel worden.’
Dus?
‘Het is koffiedik kijken voor iedereen. Als ik me terugplooi tot gewoon bestuurder, snij je alle koppen af. Ik ben nog met twee grote deals bezig, die zou ik graag als klant binnenhalen. Maar het management is voor jonger bloed. Iemand die onmiddellijk de taak kan opnemen. Niet iemand die een inrijperiode van een halfjaar nodig heeft, want op die manier is het geld weer zo weg. Het moet iemand van niveau zijn die durft, kan en internationale ervaring heeft.’
Uw bedrijf is gered, maar wordt het een ander bedrijf zonder Callewaert?
‘Ik was al in 2011 met mijn opvolging bezig. Philippe Rogge werd klaargestoomd om ceo te worden, maar zag het uiteindelijk niet zitten. In 2013 heb ik dan Frank Deschuytere binnengehaald. Ik had hem graag eerst zes maanden als operationele man zien meedraaien om te kunnen inschatten hoe hij met klanten en mensen omgaat, maar hij wilde per se onmiddellijk ceo zijn. Het probleem was dat Franks managementstijl intern botste. Het werd één tegen de rest. We hebben hem tot maart 2016 kansen gegeven. Wellicht één tot twee kwartalen te veel. Toen we afscheid moesten nemen, was er geen opvolger en keek iedereen naar mij, terwijl ik mentaal al afscheid had genomen.’
In 2014 haalde u 12 miljoen op. Investeerders als Coucke dachten dat ze een ticket hadden tot een nieuwe revolutie. Een paar jaar later dreigde de ondergang. Voelde Coucke zich niet bekocht?
‘Coucke was in 2014 erg enthousiast. Er werd geschreven over
het internet der dingen als een markt van 30 miljard dollar. Maar het is complexer dan dat. Het is niet: hier is een paar miljoen en nu gaan we knallen.
Je verkoopt geen shampoo of chocolade. Het is een markt met vele oplossingen, waar veel partijen bij betrokken zijn. Voor een smart city-project zit je al snel met tien rond de tafel. We hebben moeten opbouwen. Nu is het aan het komen, maar het is duidelijk dat de financiers zich vragen stelden.’
Ze geloofden er niet meer in?
‘Waarom komt het er niet uit, vroegen ze zich af. Er was ook nog eens de misperceptie dat ik als executive chairman het nog allemaal op mij nam. In maart vorig jaar moest ik na de ceo-wissel terug het zadel in. Sinds de zomer hadden we constant geld nodig zonder bewijs dat er iets uit zou komen. We zaten strategisch op een tweespalt. We zaten nog met hoge kosten vanuit het verleden; die moesten omlaag, maar we moesten ook blijven investeren, anders verloren we onze engineeringbasis.’
Zegt u nu dat u tegen uw zin opnieuw ceo werd?
‘Het is zoals met voetbal, je hebt heel wat mensen langs de zijlijn die het beter weten, maar het zelf niet gaan doen. Toen de leegte er was, keek iedereen naar mij. Ik wist dat ik een deel shit zou moeten oplossen en opnieuw mijn ronde op het terrein zou moeten doen. Ik heb gezien waar het fout liep en ons verkoopmodel gewijzigd. We zijn van indirecte verkoop naar directe verkoop gegaan, zodat we een beter zicht krijgen op wat de klanten willen. We praten nu ook met de grote constructeurs zoals ABB, Honeywell en Siemens. De obligatiehouders zagen in het laatste kwartaal van vorig jaar geleidelijk aan orders binnenkomen. Option was opnieuw een start-up, maar dan eentje met 30 jaar ervaring. In zes maanden hebben we als start-up 4,3 miljoen euro omzet gehaald met een brutomarge van meer dan 60 procent. Ik ken niet veel starters die zo’n omzet kunnen neerzetten.’
Zelfs als uw omzet maal tien gaat, blijft het nog bescheiden.
Bent u nu eigenlijk een optimist of gelooft u koppig in eigen gelijk?‘Ik ben een realistische optimist met een gezonde dosis koppigheid. Ik ben ook iemand die luistert alvorens te beslissen, maar het moet vooruitgaan. Het moet geen praatbarak-discussie worden van mensen die zelf niet meer durven te beslissen omdat ze het ook niet weten. Uiteindelijk keken ze dan naar mij om het op te lossen. Dat wil ik niet meer.’
In 2006 was uw bedrijf op de beurs 1 miljard euro waard. Nu is dat 16 miljoen. Uw echtgenote heeft uw vermogen alleen maar zien verdampen en u vele jaren met stress zien rondlopen.‘Dat was inderdaad niet evident.
Voor haar had ik Option allang moeten verkopen. Maar ik had ook mijn reputatieverantwoordelijkheid naar Vlaanderen toe. Option was een rolmodel.
In 2006 (het hoogtepunt van Option) had je nog niet de voorbeelden van een Marc Coucke of een Urbain Vandeurzen die hun bedrijf verkochten en opnieuw als investeerder begonnen. In die tijd had je nauwelijks doorgroeikapitaal in Vlaanderen. Er is vandaag wel veel geld, maar veel van die captains of industry investeren niet in technologische start-ups. Het is hun cup of tea niet. Ze stoppen liever geld in industrieel conservatieve sectoren. Het blijft ook vandaag voor starters moeilijk. In de VS begin je als starter met 15 miljoen euro kapitaal op je bankrekening. Als je hier al geld vindt, moet je je volproppen met converteerbare obligatieleningen.’
Uw echtgenote wilde verkopen, u niet. En vervolgens heeft u gaandeweg uw volledig vermogen in Option gestopt. Over hoeveel geld praten we?‘Dat was niet zo evident.
Sinds 2009 heb ik telkens weer funding moeten zoeken voor Option. Het grootste deel kwam van mezelf. 6,5 miljoen in 2009, 5,5 miljoen in 2013... In totaal vanaf 2009 wel zo’n 16 miljoen. En met Danlaw doe ik ook nog eens 52% van de nieuwe injectie van 2,6 miljoen euro. De obligatiehouders plaatsen zich kraaiend op het hoogste schavot, maar ik heb me telkens weer zwaar geëngageerd.’
U zit op de bodem van uw schatkist?(knikt zwijgend) ‘Als kapitein blijf je tot op het laatst op je schip.’
Maar u heeft toch nooit zware sommen gecasht met aandelen-Option?
‘Ik heb wel eens wat verkocht, maar heb vooral geld verdiend via nevenactiviteiten. Spin-off-bedrijven die ik mee ondersteund heb. Het Buy-Out Fund, waar ook Gimv bij betrokken was en 7C Solarparken zijn goede investeringen geweest. Ik durf risico’s te nemen om andere starters te helpen lanceren.
Dat geld heb ik gebruikt om Option verder te helpen.’Nadat het Chinese Huawei u in 2008 uit de telecommarkt had geknikkerd, is het één lange operatie pompen of verzuipen geweest. Dat moet u geraakt hebben, zoveel jaren overlevingsstrijd?
‘Negen jaar transformatie is te lang. Ik had zelf niet verwacht dat het zo lang zou duren, maar eens je erin zit, moet je eruit geraken.
Mentaal vreet dat aan je. Je moet het van je af kunnen zetten. Maar opgeven ligt niet in mijn aard. Ik ga problemen niet uit de weg, ik ben nogal oplossingsgericht. Sommigen noemen dat een kat met negen levens, maar dat is eigen aan iemand die oplossingen zoekt. Maar die strijd moest eens stoppen.’
Wat was in die 9 jaar het moeilijkste moment?
‘Na de financiële inbreng van 12 miljoen euro
in 2014 dacht ik nooit dat ik opnieuw rondes zou moeten doen om te zagen voor geld. Het was lastig, het voelde als een bedeltocht. Ik heb mijn fierheid voor een stuk moeten opzijzetten. Ik heb in het verleden veel initiatieven helpen uitbouwen maar had nooit gedacht dat ik zelf nog eens voor Option zou moeten bedelen.’
Eric Van Zele is nu in de estafetteloop gekomen?
‘Eric is net zoals ik een voormalig ‘manager van het jaar’. Het klikt tussen ons. Eric zag dat er waarde in Option zat. Hij heeft nog andere engagementen, maar moet steeds minder tijd in Barco stoppen. Eric als voorzitter geeft opnieuw vertrouwen.’
U hebt na volledige schuldconversie 22 procent van Option. Meer dan enkele miljoenen is dat ook niet.‘Option is straks een schuldenvrij bedrijf. Met wat we nu hebben, geraken we eruit en kunnen we opnieuw opbouwen. Dit jaar is de opgave al om minstens break-even te draaien. We gaan van jaar tot jaar winstgevendheid opbouwen en niet meer te veel galopperen. We kunnen nog groeien zonder dat we mensen moeten aanwerven.
Het team dat we hebben (minder dan 40 medewerkers, ooit waren het er 815) is in staat meer te doen. Maar fiscaal is dit bedrijf ook nog iets waard. Als we bewijzen dat we de bocht genomen hebben, denk ik dat onze 100 miljoen euro fiscaal recupereerbare verliezen koopinteresse kunnen opwekken.’
http://www.standaard.be/cnt/dmf20170310_02774506-----------------
Al was het een 'afwezige voorzitter' voor OHL toch kan ik alleen maar bewondering hebben voor zijn gedrevenheid. Mooi hoe deze mens vecht om zijn droom alsnog te kunnen volhouden. Zijn branche is inderdaad geen shampoo verkopen.
Het is nogal wat anders dan zijn zaakje verkopen op een hoogtepunt om daarna een snorkelend zorgeloos leventje te kunnen leiden met die centjes.